Yeni av dönemi, MAK’ın 27 Mayıs tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan kararı doğrultusunda, 20 Ağustos’ta başlıyor. Avlanacak çeşitler, bölgeleri, avlanma süreçleri, av yasağının olduğu alanlar, vilayetlere nazaran av yasağının bulunduğu cinslerle ilgili detayların yer aldığı kararda; kuş cinsleri 4, memeliler 2 kümeye ayrılıyor. Avına 20 Ağustos’ta başlanabilecek kuş türleri bıldırcın ve üveyik, alakarga, küçük karga, ekin kargası, leş kargası, karabatak ve saksağan; 15 Eylül’de avına başlanabilecek kuş tipleri de kum kekliği, kınalı keklik, çil keklik, sakarmeke, sakarca, yeşilbaş, boz ördek, fiyu, çamurcun, Macar ördeği, zirveli patka, kılkuyruk, elmabaş patka, çıkrıkçın, su çulluğu, kaya güvercini, tahtalı, karatavuk, öter ardıç, kaşıkgaga ve çulluk yer alıyor. Memelilerde ise 20 Ağustos’tan itibaren yaban domuzu ve çakal, 15 Eylül’den itibaren yaban tavşanı, ada tavşanı ve tilki bulunuyor.
‘BU YANLIŞTAN DÖNÜLSÜN’
Kuş gözlemcileri ve tabiat dernekleri, 29 kuş tipi ve 5 memelinin yer aldığı karara reaksiyon gösterdi. Antalya Kuş Müşahede Topluluğu’ndan kuş gözlemcisi Gökçe Coşkun, avlanmanın bilimsel temele dayandırılması için popülasyonları dengelemek adına yapıldığının öne sürüldüğünü belirterek, “Ama yaban hayatında var olan çeşitlerin popülasyonlarıyla ilgili çok az bilgi var. Bir bölgedeki çeşidin yıllara bağlı izlenmesi, tehdit ögelerinin ortaya konulması, bu tehdit ögelerinin ortadan kaldırılması ve buna bağlı olarak cinsler ortası münasebetler sağlanmalıdır. Elimize silah alıp, hiçbir çalışma olmadan yaban hayvanlarının öldürülmeye çalışılması büsbütün çağ dışıdır” dedi.
Aynı durumu geçen sene av ihalelerine karşı açılan davalarda da gördüklerini söyleyen Coşkun, “Av ihaleleri iptal edildi. Hazırladığım av aksisi bilimsel raporu ile Vegan Derneği önderliğinde açılan davalar kazanıldı fakat hala bilime uzağız. Elmabaş patka üzere Dünya Doğayı Müdafaa Birliği (IUCN) listesinde VU (Hassas) kategorisinde yer alan bir canlının avlanmasına müsaade veriyorlar. Saksağan, ekin kargası hatta çakal bile bulunuyor. Bu çeşitlerin ülke genelinde popülasyonlarının fazlalığını gösteren yahut ziyanlarını anlatan bir çalışma yok. Bu yanlışlardan dönmezsek ülkemizin yaban hayatını giderek daha da kaybedeceğiz. Onları birer av hayvanı olarak değil bizim üzere yaşayan canlılar olarak tanımamız gerek” diye konuştu.
AVCI EVRAKLARINA ANADOLU PARSI FOTOĞRAFLI PUL
Diğer yandan bu yılki av dönemi için Tabiat Müdafaa ve Ulusal Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan avcı dokümanlarında, avlanma pulu hologram çalışmasında, Türkiye’de kuşağı tükendiği düşünülürken yapılan fotokapan çalışmalarında Antalya’da görüntülenen Anadolu Parsı’nın fotoğrafı kullanıldı. Avcı evraklarında ülkemizin kıymeti Anadolu Parsı imgesini kullanmanın büsbütün zıt yaklaşım olduğunu kaydeden Gökçe Coşkun, “Çünkü bu cinsin yok olmasına beşerler silahla vurarak neden olmuştur. Bunun yerine ülke çapında yaban hayatı seferberliği yapılmalıdır” dedi.
DOĞA DERNEĞİ’NİN İPTAL DAVASI SÜRÜYOR
Doğa Derneği avukatı Cem Altıparmak, MAK’ın geçen yıl av dönemindeki emsal kararının iptali için Danıştay’da dava açtıklarını, bu davanın hala devam ettiğini açıkladı. Elmabaş patka ve üveyiğin müdafaa altındaki cinsler olduğunu belirten Altıparmak, “Bu dava devam ederken hiçbir değişiklik yapılmadan MAK birebir kararları bu yıl da almış. Şu an Danıştay’da devam eden davadan iptal kararı alındığında, bu yılki kararın iptali için de emsal olacak” diye konuştu.
Kara avcılığının bugün gereksinim duyulan bir şey olmadığını savunan Altıparmak, “Ben olsam kara avcılığını yasaklarım. Beslenme için mecburî değil, bir spor faaliyeti değil. O yüzden hiçbir haklı münasebeti yok. Bu karar büsbütün öldürmeyi, cinslerin yok olması için yasallaştırılmış bir araç. Bugün dünya çapında biyoçeşitliliğe en fazla ziyan veren kara avcılığı” diye konuştu.
‘KAÇAK AVLANAN DERNEK LİDERİ VAR’
Avcılıkla ilgili kontrollere değinen avukat Altıparmak, “Avcı başına 10 kuş deniyorsa bunu 5-10’la çarpın. O kadar çok kaçak avcılık var ki avcılık ve atıcılık dernekleri bu kurulda. Bir dernek liderinin bile kaçak avlanmadan yakalandığı bir ülkedeyiz. Kaçak avlanma yapan dernek lideri bu komitede olursa, bu türlü bir komitenin vereceği kararın kontrolü mümkün mü” dedi.
Bir av döneminde binlerce kuşun denetimsiz öldürüldüğünü söyleyen Altıparmak, “Bir canlı çeşidini yalnızca öldürmek gayesiyle öldürmenin spor, gelenek yahut bir kültürle açıklanması mümkün değil. Bu yalnızca insan çeşidinin vahşiliğini gösteriyor. O yüzden bizim gayemiz avlanan cinslerin sayısını azaltmak değil, kara avcılığının tümüyle yasaklanması” diye konuştu.
‘KARGALAR NEDEN AVLANIR, ANLAYAMIYORUZ’
Av konusunun büsbütün yasaklanamayacağını ama çerçevesinin âlâ çizilmesi gerektiğini belirten biyomühendis Çağlar İnce ise “Hangi cinslerin avlanması ve avcılığın kontrolünün uygun yapılması gerekiyor zira Türkiye’de ağır avcılık baskısının yanında kontroller yetersiz. Başka kolluk kuvvetlerinin de kaçak av denetimlerinde daha etkin rol alması gerekiyor. MAK’ın listesindeki üveyik ve elmabaş patka jenerasyonu tehlike altında, bunların vurulmaması gerekiyor. Kargalar, eti yenmeyen hayvanlar. Kentlerde çokça karga görüyoruz fakat kırsalda elimizde bilimsel data yok. Kargalar tabiat istikrarı, sağlıklı tarım, salgın hastalıkların önlenmesi üzere mevzularda çok değerli. Karga cinslerinin avlanmasına neye nazaran müsaade veriliyor aşikâr değil ve anlayamıyoruz. Esasen bütün canlı cinsleri sayıları çok azalıyor, o yüzden son derece hassas davranmalıyız” dedi.
KUŞ CİNSLERİNİN YÜZDE 40’I AZALDI
Kuşların hayatın göstergesi olduğuna dikkat çeken Türkiye Tabiatını Muhafaza Derneği bilim danışmanı Dr. Erol Kesici de global ısınma, salgınlar, kuraklık, orman yangınları inançlı besine ihtiyaç, sulak alanların kuruması üzere meselelerin kuşları ve yaban hayatını önemli seviyede etkilediğini söyledi. Kuşların ekosistemin istikrarı açısından kıymet taşıdığını anlatan Kesici, global ölçekte kuş çeşitlerinin en az yüzde 40’ının yani 3 bin 967 kuş tipinin önemli oranda azaldığını kaydetti. Kesici, Türkiye’deki 491 kuş tipinin 28’inin ülke ve dünya seviyesinde tehlike altında olduğunu, kuğu, kaz ve ördek üyelerinin burada da soyu tehlike altındaki kuşlar olduğunu açıkladı.
Avcılık ve sulak alan kayıplarının, kuşların süratle yok olmasına neden olduğunu belirten Dr. Kesici, “Günümüzde avcılıkta verilecek kararlar için bin kere ölçüp bir sefer biçmek zorundayız zira geri dönüş adeta imkansız. Ne yazık ki denetim altına alınamayan avcılıkla ülkemizde memleketler arası bir otorite olan IUCN tarafından jenerasyonu global ölçekte yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu açık bir halde tabir edilen kuş ve göğüslü cinslerinin avlandığı bilinmektedir” dedi.
Bu canlıların popülasyonundaki sistemi avcılığın değil ortamdaki yırtıcılar, memeliler ve doğal hayatın düzenlemesi gerektiğini söyleyen Dr. Kesici, “Avcılığın, ülkemizde kimi avcıların vicdanına, inisiyatifine bırakılmasının acı sonuçlarını yaşamış ve belirlemiş bir hidrobiyolog olarak, bugün tabiattaki her canlıya ihtiyacın epey fazla olduğunu düşünüyorum. Cins kayıplarına mahzur olmalı ve özellikle sulak alanlarımız güzelleştirilmeli ve bu ortamlarda avcılığa müsaade verilmemelidir. Bu mevzularda IUCN Ulusal Komitesi’nin görüşleri de alınmalıdır” diye konuştu.