Avrupa ülkeleri, güç fiyatları ve enflasyon nedeniyle grev ve protestolarla sarsılıyor. Fransa ve Almanya’da kilit bölümlerde on binlerce personel greve giderken İngiltere’de pek çok dalda grev hazırlığı sürüyor. Belçika, Çekya ve Macaristan’da ise protestolar var.
Avrupa’da Euro bölgesi enflasyonu yüzde 9,9 ile rekor kırarken besin ve güç fiyatlarındaki artış pek çok daldaki fiyat artışlarının üstünde gerçekleşti. Buna karşılık olarak pek çok kesimde sendikalar iş bırakmalarla daha âlâ kontratlar talep etmeye başladı.
Pek çok Avrupa ülkesinde grevler gündelik hayatı da olumsuz etkiledi. Avrupa’da son haftalarda yaşanan büyük grevlerden kimileri şöyle:
FRANSA
Fransa’da sendikaların davetiyle toplu ulaşım, eğitim, sıhhat dahil çok sayıda meslek kümesi grev ilan ederek, enflasyon oranıyla uyumlu maaş artışı talep etti. Ülkede petrol rafinerisi ve akaryakıt depolarında başlayan grevin akabinde ulaştırma dalında çalışanlar ve öğretmenler daha fazla maaş talebiyle dün iş bıraktı.
Fransa’nın demir yolu işletmecisi SNCF çalışanlarının greve iştirakiyle tren seferlerindeki eksiklikler nedeniyle ulaşım, eğitim, sıhhat başta olmak üzere birçok bölümde önemli aksamalar yaşandı.
SNCF personelleri, yeni işçi alımı talep ederken, eylül sonundan bu yana grevdeki akaryakıt personelleri çıkarlarına “muadil ödeme” talep ediyor. Fransa’nın başşehri Paris’te 16 Ekim’de hayat pahalılığına karşı bir şov yapılmıştı. Organizatörlere nazaran protestoda, 140 bin kişi yürümüştü.
PETROL ÜRETİMİ DÜŞTÜ
Petrol depoları ve rafinerilerde süren grevler nedeniyle Fransa’da akaryakıt üretimini yüzde 60’tan fazla düşerken her üç akaryakıt istasyonundan birinde yakıt kıtlığına yol açtı. Grevler bu hafta başka güç şirketlerine de sıçrarken, nükleer güç kümesi EDF’deki işçiler de greve gitti.
Fransız güç şirketi TotalEnergies’in çalışanlarının üç haftadır sürdürdükleri grev, petrol tedariğinde keskin düşüşe yol açarken, Fransız hükumeti petrol devine fiyatları artırması davetinde bulundu.
Avrupa’daki güç krizinin tesiriyle aslında kâfi ölçüde reaktör çalıştırmakta zorlanan EDF’nin nükleer santrallerinde başlayan grevler, yakıt depolarının doldurulmasını ve bakım çalışmalarını engelledi.
FRANSIZ BAKANDAN ŞİRKETE ÇAĞRI
RTL radyosuna konuşan Maliye Bakanı Bruno Le Maire, “Elde ettikleri kârı bir bilseniz… Kapasitesi olan şirketlerin fiyatları artırma yükümlülüğü var ve Total de bu şirketlerden biri” diyerek, şirketin CGT sendikasıyla görüşmelere başlamakta geç kaldığını ekledi.
TotalEnergies ile CGT sendikasının başkanları ortasında birinci müzakere dün gerçekleşti lakin bundan sonuç alınamadı. Reuters’a konuşan sendika temsilcisi, dört rafineri ve Dunkirk’teki tesiste süren grevin devam edeceğini belirtti. Fransa Güç Bakanı Agnes Pannier-Runacher, “Total maaşları artırmalı” dedi.
ALMANYA
Alman havayolu şirketi Lufthansa’nın iştiraki Eurowings evvelki gün gece yarısından itibaren şirket pilotlarının 3 günlük greve çıkması nedeniyle yüzlerce uçuşunu iptal edilmek zorunda kaldı.
Eurowings, Almanya’da 170’ün üzerinde uçuşunu iptal ederken, bu iptaller 10 binden fazla yolcuyu etkiledi. Pilotların iş bırakma hareketi pazartesi 00.00’da başladı ve bugün saat 23.59’a kadar devam edecek.
Eurowings, ortalama olarak günde yaklaşık 500 uçuş gerçekleştirerek 50 bin ila 70 bin yolcuyu Almanya ve Avrupa’daki varış noktalarına taşıyor.
Eurowings’in pilotları toplu fiyat mutabakatında 10. cins müzakerelerinin başarısız olmasının akabinde 6 Ekim’de de 24 saatlik greve gitmişti. Grev nedeniyle, Eurowings, Almanya’da 250’nin üzerinde uçuşunu iptal ederken, bu durum 30 binden fazla yolcuyu etkilemişti.
İNGİLTERE
Unite sendikası, salı günü yaptığı açıklamada, İngiltere’de lojistik şirketi GXO’da çalışan yaklaşık 1000 şoförün ay sonundan itibaren beş gün içinde fiyat uyuşmazlığı nedeniyle grev yapacağını söyledi ve bira teslimatlarında yaşanacak aksama konusunda uyardı.
Ayrıca ülkenin en büyük hemşirelik sendikasının 300 binden fazla üyesi maaş artışı talebiyle grev oylamasına başladı. Genç tabipler ve ambulans çalışanları da maaş uyuşmazlıkları için oylama yapmayı planlıyor. Ülke çapındaki demiryolu emekçileri ise fiyat ve iş güvenliği konusundaki uyuşmazlıklar nedeniyle yürüyüş gerçekleştirdi.
Şirkette ağustos ayında posta ve demiryolu çalışanları de greve gitmişti.
MACARİSTAN
Binlerce Macar öğrenci ve veli, 14 Ekim’de iki hafta içinde yaptıkları mitingde ikinci büyük mitingde buluştu. Protestocular daha yüksek fiyat talebiyle grev yaptıkları için işten atılan öğretmenlerini desteklemek için bir ortaya geldi.
ÇEKYA
28 Eylül’de Prag’da on binlerce Çekyalı personel yükselen güç fiyatları ile ülkenin NATO ve Avrupa Birliği siyasetlerini protesto etti. Prag’daki Wenceslas Meydanı’na akın eden binlerce protestocu hükümetin istifasını talep etti.
BELÇİKA
21 Eylül’de Brüksel’de binlerce kişi artan güç fiyatlarını ve ömür pahalılığını protesto etmek için sokaklara çıktı. Haziran ayındaki emsal bir protestoya yaklaşık 70 bin Belçikalı emekçi katıldı.