CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Niğde Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Lideri Bilgehan Güney ile birliğe ilişkin işletmede hayvancılıkta yaşanan meseleleri konuştu. Gürer, birliğe ilişkin ahırda yaptığı açıklamada, artan maliyetler ve düşük eser fiyatlarının hayvancılığın sürdürülebilirliğini tehdit ettiğini vurguladı. Bilhassa süt fiyatlarının mevcut maliyetleri karşılamaktan uzak olduğunu belirten Gürer, yem fiyatlarının sübvanse edilmemesi durumunda hayvancılık bölümünün önemli bir krize sürükleneceğini tabir etti.
Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Lideri Bilgehan Güney de bölgede hayvancılık yapanların karşılaştığı zorlukları lisana getirdi.
Güney: “Maliyetlerin yüksek olması yüzünden hayvanlarımız elde kalıyor”
Güney, İç Anadolu Bölgesi’nin hayvancılık açısından kritik bir bölge olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Bu bölgedeki vatandaşların birçok geçimini hayvancılıkla sağlıyor. Fakat şu anda süt fiyatları çiftçiyi kurtarmıyor. Ulusal Süt Konseyi’nin 14 lira 65 kuruş olarak açıkladığı fiyat uygulanmıyor. Aşikâr firmalar, üreticinin sütünü 12 liraya alıyor. Yem fiyatları ise 50 kg süt yemi 560 ila 600 TL ortasında değişiyor. Bu kurallar altında hayvancılıkla uğraşan çiftçiler ziyan ediyor. Biz Damızlık Birliği olarak çiftçilerimizi desteklemek için hamile düve getiriyoruz ve bu hayvanları cüzi fiyatlarla satmaya çalışıyoruz. Hedefimiz hayvancılığa yönlendirmek ve teşvik etmek. Lakin şu an bir sakinlik var, zira talep yok. Sütün para etmemesi ve maliyetlerin yüksek olması yüzünden hayvanlarımız elde kalıyor.”
Güney, daha evvel her ayın 30’unda 60 hamile düve getirdiklerini ve kısa müddette bu hayvanların tamamının satıldığını belirterek, “2-3 tır 6 aylık, 7 aylık düve getiriyoruz. Vatandaşla biz bunları 30 gün içinde tüketiyorduk, şu anda bakın 60 tane getirdik, 2 aydır inanın tıkandık. Zira talep yok. Talep olmamasının sebebi de sütün para etmemesi, maliyetlerin yüksek olması. Çiftçiler bu kurallarda hayvan alamıyor” diye konuştu.
“SÜT ÜRETİCİSİNİN, HAYVANCILIĞI SÜRDÜREBİLMESİ İÇİN 1 LİTRE SÜT SATIP 1,5 KG YEM ALABİLMESİ GEREKİYOR”
Gürer, ziyareti sırasında, Ulusal Süt Konseyi’nin süt fiyatlarını 14 lira 65 kuruş olarak açıklamasına karşın, bölgedeki üreticilerin sütlerini 12 liradan satması sorun yarattığı belirtti. Farklı ilçe ve köy, kasaba da sorunu ahırda, işletmede yerinde gözlendiğini ve giderek düşünceli sürecin derinleştiğini söyledi.
Gürer, “Üreticiler hem süt hem et için hayvan yetiştiriyorlar lakin süt fiyatları üreticiyi kurtarmıyor. Ulusal Süt Konseyi’nin 14 lira 65 kuruş olarak açıkladığı fiyat, bölgemizde küçük aile işletmelerinde 12 lira civarında şekilleniyor. Bu durumda üretici gerçek manada mağdur oluyor” değerlendirmesini yaptı.
Süt üretiminde maliyetlerin süratle arttığını söz eden Ömer Fethi Gürer, “Süt üreticisinin, hayvancılığı sürdürebilmesi için 1 litre süt satıp 1,5 kg yem alabilmesi gerekiyor. Lakin şu anki koşullarda, 1 litre süt satıldığında üretici sırf 790 gram yem alabiliyor. 50 kilogramlık yemin fiyatı ise 600 liraya kadar çıkmış durumda. Bu türlü giderse hayvancılığın sürdürülebilmesi mümkün değil” diyerek bu durumun ivedilikle düzeltilmesi gerektiğine dikkat çekti. Gürer, “Üretici ile konuştuğumuzda tahlil olarak süt fiyatının maliyetler dikkate alınarak en az 17 lira olması gerektiğini söylüyorlar” dedi.
“HAYVANCILIĞIN GERİLEMESİ, TÜKETİCİNİN PROTEİNE ERİŞİMİNDE DE SIKINTILAR YARATACAK”
Gürer, çiğ süt fiyatları ile ilgili yaşanan çelişkiye de dikkat çekerek, “En çok şikayet aldığımız mevzulardan biri de bu; ‘Siz diyorsunuz ki süt para etmiyor, lakin biz markette sütü 40 liradan alıyoruz’ diyorlar. Bu türlü olunca tüketici süte erişemiyor, üretici ise para kazanamıyor. Endüstrici sütü düşük fiyattan alıyor, üretici emeğinin karşılığını alamıyor. Bu durum talep düşüşüne ve hayvancılığın gerilemesine yol açıyor. Raftaki eser fiyatı artıyor, hem besici hem süt inekçiliği yapan hem de tüketici tıpkı anda mağdur oluyor” dedi.
Gürer ayrıyeten tarımın siyaset üstü olduğuna ve hayvancılıkta yaşanan daralmanın daha geniş çapta meselelere yol açacağına da dikkat çekerek, “Hayvancılığın gerilemesi, tüketicinin proteine erişiminde de sıkıntılar yaratacak. Süt fiyatları ve maliyetlerle ilgili her sorun, et ve süt eserlerine de yansıyacak. Bu da peynir ve et üzere eserlerin fiyatlarında da artışa neden olacak” diye konuştu.
“DESTEKLER ARTIRILMALI VE YEM SÜBVANSE EDİLEREK YEM FİYATLARINDA GEREKLİ DÜŞÜŞ SAĞLANMALI”
CHP’li Gürer, hayvancılığın sürdürülebilirliği için yapılması gerekenlere de değindi. Gürer şöyle devam etti:
“Bu hususta yapılması gereken; takviyeler artırılmalı ve yem sübvanse edilerek yem fiyatlarında gerekli düşüş sağlanmalı. İthal yem yerine yerli yemle meseleye tahlil üretilmeli. Yurt dışına bağımlı olursak döviz oynadıkça yem fiyatı da artacak. Artık döviz sabit lakin yem fiyatı yeniden artıyor. Bu türlü olunca hayvancılık yapanlar ellerindeki hayvanları bölüme gönderiyor. Bir mühlet fazla hayvan kısma gidince etin fiyatı düşecek lakin süreç içinde et fiyatı da yükselecek. Şu anda kesimhanelerde kesim yapılmıyor. Bu nedenle yapılması gereken, hayvancılıkta hakikat bir siyaset uygulanıp yem fiyatlarının sübvanse edilmesidir. Şayet yem fiyatı düşmezse hayvancılığın geleceği sıkıntılı, zira bu hayvanların masraflarının yüzde yetmişi yem masrafına dayanıyor. Bunun yanında ahır sarfiyatı, veteriner masrafı, aşısı üzere masraflar da hayvancılıkta kıymetli maliyet kalemleri. Niğde bölgesinde 1 ila 10 hayvanı olan küçük işletmeler, çiftçilik yapıp karma yemini kendi üretmiyorsa hayvancılığı sürdüremiyor ve ahırları boşalmış durumda.”
GÜNEY: “HAYVANLAR SATIŞI BEKLİYOR, ZİRA TALEP YOK”
Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Lideri Güney, et piyasasında da meseleler yaşandığını belirtti. Güney, “Son devirde et fiyatları bir buçuk, iki aydır sabit kaldı. Şayet et fiyatı yükselseydi, inanın üreticiler ellerindeki hayvanlarını kestirecekti. Düzgün ki et piyasası düştü, istikrar sağlandı yoksa hayvan kalmayacaktı. Zira üretmek çok sıkıntı. Gördüğünüz hayvanlar hamile düveler. Bu hayvanların bu duruma gelmesi 25-30 ay sürüyor. Bu hayvanlar iki buçuk ay sonra doğum yapacak. Biz bunları getiriyoruz, Damızlık Birliği olarak, bu işe istekli olanlarla hayvancılığı teşvik ediyoruz. Bizim işimiz bu. Lakin gördüğünüz üzere hayvanlar satışı bekliyor, zira talep yok. Talep olmamasının sebebi de sütün para etmemesi. Daha evvel hamile ineklere talep vardı, artık talep durdu. Buna kesinlikle tahlil üretilmeli” diye konuştu.
“İÇİMİZ KAN AĞLIYOR”
Güney, çiftçilerin yaşadığı krizin hayvancılık kesimine de yansıdığını belirterek, “Türkiye genelinde domates, karpuz, kavun, patates ve olmazsa olmazlarımızdan mısır silajı fiyatları düştü. Mısır silajı tarlada bin, bin 100 TL. Yoncayı tarlada alırsak 4 bin 500 TL, yerinden alırsak 7 bin TL. Arpayı tarladan biçip kaldırırsak kilo başına iki, iki buçuk liraya mal ediyorsun. Dışarıdan alınacak olsa 6,5-7 lira. Çiftçi mağdur, üretici mağdur. Buna süratlice el atılması lazım, içimiz kan ağlıyor” dedi.
“‘BİR SAKIZ 35 LİRA, BİZİM SÜT 12 LİRA. BİR SAKIZ ALABİLMEK İÇİN 3,5 LİTRE SÜT SATMAMIZ GEREKİYOR”
Bilgehan Güney, “Geçen gün İzmir’e düve almak için gittim. Bir akaryakıt istasyonunda durdum, bir sakız almak istedim. Sakızın fiyatı 35 lira. Yanımdaki veteriner arkadaşa dedim ki, ‘Bir sakız 35 lira, bizim süt 12 lira. Bir sakız alabilmek için 3,5 litre süt satmamız gerekiyor. Bu adalet mi?’ Bu durum hakikaten utanç verici” dedi.