CHP Genel Lider Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak, elektrik ve doğalgaza gelen artırımlara reaksiyon göstererek, “Yöntemleri yanlış, gerekli rezervleri yok, vaktinde gaz için mutabakatları bağlamayarak kusur yaptılar ve bugün Türkiye’de fiyatlar çok süratli artıyor. Berbat idare sonucunda da milletimiz hak ettiği bedeli alamıyor. Milletin cebinden 1 lira çıkmayacak, dedik. Birinci 7 ayda 61 milyar milletin cebinden faizi ödedik” dedi.
CHP, Türkiye’deki ekonomik durumunu kıymetlendirmek hedefiyle Sivas’ta İktisat Masası’nı topladı.
CHP Genel Lider Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak, Türkiye’de 2 krizin tıpkı anda yaşandığını belirterek, şunları söyledi:
“Türkiye’nin ‘güvenilmez’ algısı güçleniyor”
“Birincisi Türkiye’nin 2007 yılından sonra izlediği büyüme modeli büsbütün tıkanmış vaziyette ve Türkiye 2007 yılından itibaren dünyada kendine benzeyen ekonomilerden ayrışıyor. Bugün bu büyüme modelinin tıkanması karşımıza ekonomik kriz olarak çıkıyor. Ekonomik krizin göstergeleri de bozulan dış istikrar, yetersiz döviz rezerveler yüksek enflasyon ve niteliksiz büyüme İkinci değerli problemimiz tek adam rejimi ve bunun devlette yol açtığı idare krizi.
Ucube Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi dediğimiz sistem devletin kurumlarında çok önemli bir aşınmaya yol açtı. Artık kural kalmadı, kral var. Bir gecede her şey değişebiliyor. Kurumsal kapasite devletin esaslı kurumlar süratle aşınmış vaziyette. Yeniden Türkiye ile ilgili güvenilmez ortak algısı güçleniyor. Global fırsatları bugün dünyadaki global gelişmeleri pandemi sonrasındaki arz zincirlerindeki dağılmasının akabinde Türkiye’nin karşısına çıkan fırsatları da yitirme riskimiz var. Halbuki milletlerin nasıl zenginleştiğine baktığımız vakit, kral yerine kural olmasına bağlı olduğunu görüyoruz.”
“Büyüme kalitesinin bozuk olduğunu gösteren bir diğer konu cari açıktaki harikulâde artıştır”
Türkiye’de büyümeden kelam edilmesine karşın 2011 yılının ikinci çeyreğinde de 827 milyar dolar olan gayri safi ulusal hasılanın bugün de 827 milyon dolar olduğunu belirten Öztrak, şöyle konuştu:
“Bunun etrafında dalgalanıp duruyoruz. ‘büyüyoruz’ deniyor ya olan bu. Aslında doğruları yapabiliyor olsaydık bugün rahat rahat 1,5 milyon dolarlık gayrisafi ulusal hasılaya ulaşabilirdik. Fakat maalesef ülkeyi ve ekonomiyi hakikat yönetemedik. Ayrıyeten son periyottaki gayrisafi yurt içi hasıladaki artışlarında çok önemli istatistiki meseleler içerdiği kanaatindeyim. Büyüme kalitesiz. Neresinden bakarsanız bakın büyümenin hiçbir kalitesi yok. Birkaç kişiyi varlıklı eden lakin ülkenin yüzde 90’ınından fazlasını yoksullaştıran bir büyümeyle karşı karşıyayız. Hükümetin kendi açıkladığı sayılar var. İşgücüne yapılan ödemelerin ulusal gelir içindeki hissesi muhtemelen rekor düzeyde düşük. Bu durum ülkenin büyümediğini insanları zenginleştirmediğini söylüyor. Bu büyüme değil aslında şişme.
Büyümenin kalitesinin bozuk olduğunu gösteren bir öteki konu cari açıktaki harikulâde artıştır. Bu büyüme birebir vakitte Türkiye’yi borca batırdığı için sürdürülebilir de değil. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçtikten sonra Merkez Bankası’nın döviz kasası boşaldı. 128 milyar dolar buharlaştırıldı. 3 Hazine ve Maliye Bakanı, 4 Merkez Bankası lideri, 5 TÜİK liderini o koltuklarda gördük. Dünyada sıcak para azaldı, milleti borca batırıp geçersiz cennet yaşatma devri esasen 2007’den bu yana daima kapanıyordu. Lakin buna karşın bu oyunu sürdürme sevdası hükümette vardı. Bu oyunu sürdürebilmek için de kerameti kendinden menkul bir safsata ortaya atıldı. Sebep faiz sonucu ise enflasyon ve bunun sonucunda paramız pul oldu. Devlet iş aleminin kullandığı dövize büsbütün hükmetmeye başladı. İktisatta belirsizlik arttı. İnanç kayboldu.”
“Milletimiz hak ettiği kıymeti alamıyor”
Elektrik ve doğalgaz fiyatlarındaki artışları eleştiren Öztrak, şunları söyledi:
“Sene başından bu vakte elektrik fiyatlarına bakın. Konutta yüzde 95’le 200 ortasında artırım yapmışlar. Bunun büyük kısmı da Nisan ayından sonra. Ticarethanelerde yüzde 192. Esnafın haline bir bakın. Endüstricinin durumu güzel ya, yüklen sanayiciye. Onların oranı yüzde 322. Doğal gaz fiyatları konutta yüzde 164, ticarethanelerde yüzde 224, endüstride 273. Pekala bu fiyatları neden bu kadar arttırdınız? Tıpkı devirde dolar kuruna bakıyorum ve artış yalnızca yüzde 37. Yani Türkiye’de bir sorun var. Teknikleri yanlış, gerekli rezervleri yok, vaktinde gaz için mutabakatları bağlamayarak kusur yaptılar ve bugün Türkiye’de fiyatlar çok süratli artıyor. Berbat idare sonucunda da milletimiz hak ettiği pahası alamıyor. Milletin cebinden 1 lira çıkmayacak, dedik. Birinci 7 ayda 61 milyar milletin cebinden faizi ödedik. Yani sonuç olarak bütçe uygulaması iktidarların tercihini gösterir. İktidarın tercihleri ortasında çiftçi ve esnaf yok. Faiz lobileri var. Bunun içinde en son gelen büyüme sayılarında öbür dallar yüzde 1 büyürken bankacılık bölümü yüzde 3 büyüyor. Bu borçlara baktığımız vakit ülkede enteresan bir şey oldu. Borcun faizi ana parasını geçti.”
“Çok makus yönetiliyoruz lakin Türkiye’nin çok değerli üstünlükleri de var”
Türkiye’nin üstünlükleri olduğunu da belirten Öztrak “Sıkıntılar var, çok makûs yönetiliyoruz lakin Türkiye’nin çok değerli üstünlükleri de var. Türkiye’nin 4,5 saatlik uçuş uzaklığında 58 ülkeye, 1,5 milyar nüfusa 22 trilyon dolarlık bir pazara erişme imkanı veriyor. Bu kadar büyük pazar hiçbir yerde yok. Demografik fırsat penceremiz hala açık. Genç nüfusumuz artıyor. Dünyadaki yeni gelişmeleri yanlışsız okuyabilirsek elimizdeki fırsatları yanlışsız değerlendirebilirsek rahatlıkla orta gelir tuzağından çıkarız” dedi. Öztrak, “Gelirimizi, refah düzeyimizi Avrupa Birliği’ne yakınsatırız. Avrupa’nın ve bölgenin en büyük tedarik üssü olabiliriz. Refah ve demokrasiyle de global memnunluk endeksinde en üstlere tırmanabiliriz. Bunun için 3 yeniye gereksinimimiz var. Yeni kurumlar, yeni kurallar, yeni takımlar. Yeni kurallar dediğimiz vakit güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçişi kastediyorum. Yeni kurumlar dediğimiz vakitte bu rejimin yıprattığı kurumların tekrar kurulmasını, ülkenin ve çağın gereksinimlerine nazaran de yeni kurumların kurulması gerektiğinden bahsediyorum. Yeni takımlar dediğim vakitte bir an evvel seçim yapılıp inanç vermeyen liyakatsiz takımların değişmesinden bahsediyorum” diye konuştu.
“Ekonomide üretim odaklı bir yaklaşım izleyeceğiz”
Türkiye’nin verimlilikle gelişen büyüme stratejisine gereksinimi olduğunu vurgulayan Öztrak şöyle dedi:
“Ekonomide üretim odaklı bir yaklaşım izleyeceğiz ve verimliliği artırarak ülkemizi zenginleştireceğiz. Eğitim siyasetlerini çapın gerekliliğine nazaran yine şekillendirmek zorundayız. Dolaştığımız her vilayette karşımıza çıkan en değerli sorun işsizlik. Beşerler ‘işsiziz’ diyor. İş adamları da ‘aradığımız iş gücünü bulamıyoruz’ diyor. Demek ki burada iş gücünü arz edenle iş gücünü talep eden ortasında önemli bir farklılık var. Bu da Türkiye’yi çok önemli bir işsizliğe götürüyor. Bunu hızla değiştirmemiz lazım. Kamu ve özel ortasında karar alma süreçlerinde yeni ve tesirli bir kurumsal iş birliği sağlamak zorundayız. Her şeyi devlet bilmiyor artık. Özel kesim de çok şey biliyor. Hatta özel bölümün deneyimi dışarıda devletten daha fazla olabiliyor. Bugün ülkenin yaşadığı sıkıntıların ardında planlama olmaması var. İştirakçi, tesirli stratejiler ve planlamayla alt yapı kalkınmada dar boğaz oluşturmayacak formda yine tasarlanacak. Kapsayıcı ve sürdürülebilir endüstriyi destekleyeceğiz. Yenilikçi dijital alt yapıyı güçlendireceğiz, yeşil mutabakata ülkenin süratle uymasını sağlayacağız.”
“Yoksulluğa son vereceğiz”
Ülkede yaşanan sıkıntıların tahlili için birinci etapta 4 ıslahatı hayata geçireceklerini ve bunda 6’lı masanın mutabakata vardığını anlatan Faik Öztrak, “Yani bunları çabucak çıkarabiliriz. Bunları çıkardığımız andan itibaren de iktisatta beklentiler değişecektir” sözlerine yer verdi. (DHA)