Filistinli gazeteci Hoş Ebu Akile’nin misyonu sırasında İsrail askerlerince öldürülmesinin üzerinden bir yıl geçerken, bu mühlet içinde Ebu Akile’nin öldürülmesine karşılık milletlerarası toplum nezdinde İsrail’e rastgele bir yaptırım uygulanmadı.
Filistin ve ABD vatandaşlığı bulunan gazeteci Hoş Ebu Akile’nin (51) 11 Mayıs 2022’de İsrail askerlerince öldürülmesi, işgal altındaki Filistin topraklarında yaşanan sivil kayıplar konusunda memleketler arası toplum nezdinde en fazla reaksiyon çeken olaylardan biri oldu.
Katar merkezli Al Jazeera televizyonunun tecrübeli saha muhabiri Ebu Akile, geçen yıl 11 Mayıs’ta sabah erken saatlerde, İsrail güçlerinin Batı Şeria’da bulunan Cenin kentindeki mülteci kampına düzenlediği baskını takip ettiği sırada, İsrail askerlerinin açtığı ateşle başından vurularak öldürüldü.
Olayda Ebu Akile’nin yanında bulunan meslektaşı Ali es-Sumudi de sırtından yaralandı.
Gazeteci Ebu Akile’nin misyonu başında ve üzerinde “press” (Basın) yazılı çelik yelek giydiği halde İsrail askerleri tarafından gerçek mermiyle vurularak öldürülmesi büyük reaksiyon çekti.
İsrail güçleri, ayrıyeten Ebu Akile’nin son seyahatine uğurlandığı işgal altındaki Doğu Kudüs’te düzenlenen cenaze merasimi sırasında kalabalığa saldırdı ve naaşın taşındığı tabut yere düşme tehlikesi geçirdi.
Televizyonlarda canlı yayınlanan ve toplumsal medyada geniş yer bulan bu imajlar izleyenleri hayretler içinde bırakırken, İsrail polisinin cenazeye saygısızlığı gündem oldu.
Çok sayıda memleketler arası kurumun soruşturma ve incelemelerinin vardığı sonuç, Ebu Akile’nin İsrail askerleri tarafından taammüden ve maksat alınarak öldürüldüğünü gösterdi.
Londra Üniversitesi’ne bağlı araştırma kuruluşu “Forensic Architecture” ile Filistin El-Hak Kurumu’na bağlı “Araştırmacı Mühendislik Birimi”nin olaya ait Eylül 2022’de yürüttüğü ortak bir soruşturma, İsrail askerlerinin Filistinli gazeteciyi taammüden öldürdüğünü ortaya koydu.
Ebu Akile’nin vefatına neden olan merminin manzarasına ulaşan Al Jazeera da merminin İsrail ordusunun kullandığı mühimmatlardan olduğunu belirtti.
Al Jazeera’nın, askeri uzmanların görüşlerine dayandırılan araştırma haberinde, inceleme sonucu, Ebu Akile’nin vefatına neden olan yeşil uçlu merminin, zırhı delmek için tasarlandığı ve M4 tüfeğinde kullanıldığı bilgisine yer verildi. Haberde ayrıyeten merminin İsrail güçleri tarafından kullanılan 5,56 milimetre kalibreli mermilerden olduğu ortaya konuldu.
CNN, The New York Times ve Bellingcat üzere çok sayıda medya kuruluşu ve açık kaynak istihbaratı platformunun, data tahlillerine dayanarak yürüttüğü araştırma raporları da İsrail’in sorumluluğuna dikkati çekti.
Ebu Akile’nin ailesi ve Al Jazeera televizyonu, Filistinli gazetecinin öldürülmesiyle ilgili Milletlerarası Ceza Mahkemesi’ne (UCM) şikayette bulundu.
Müracaatta, UCM’ye sunulan kanıtların, Ebu Akile’nin bulunduğu yerden İsrail askerlerine ateş açılmadığını, bilakis İsrail ordusunun Filistinli gazeteciye ateş ettiğini açıkça ortaya koyduğu ve İsrail ordusunun “Filistinli gazetecinin ateş çizgisinde kalarak öldürüldüğü” tarafındaki argümanının çürütüldüğü vurgulandı.
Olaydaki sorumluluğunu başta inkar eden ve Filistinli silahlı kümeleri sorumlu tutan İsrail, birbiriyle çelişen açıklamalarının akabinde, milletlerarası yansılar üzerine etaplı ve dolaylı olarak Ebu Akile’nin ölümündeki sorumluluğunu kabul etti.
İsrail Ordu Sözcülüğü, birinci olarak, Ebu Akile’nin vefatının çabucak akabinde yayımladığı, Filistinli silahlı ögelerin, ne vakit ve nerede kaydedildiği net olarak anlaşılmayacak halde ateş ederken çekilmiş birtakım manzaralarını paylaşarak, Filistinli gazetecinin öldürülmesinden Filistin tarafını sorumlu tuttu.
Ebu Akile’nin öldürülmesine ait hiçbir İsrail askeri hakkında soruşturma başlatılmadı.
ABD merkezli Gazetecileri Müdafaa Komitesi (CPJ), ortalarında Ebu Akile’nin de bulunduğu, 2001’den bu yana 20 gazetecinin İsrail askerlerince öldürülmesiyle ilgili İsrail’in bugüne kadar kimse hakkında soruşturma açmadığını ve hukuksal süreçleri vakte yayarak sorumluları “akladığını” açıkladı.
Ebu Akile’nin öldürülmesinin birinci yılında CPJ tarafından hazırlanan raporda, Ebu Akile dahil birden fazla vazife başında iken İsrail tarafından öldürülen gazetecilerle ilgili İsrail makamlarının, “şeffaflıktan uzak, üstünkörü ve vakte yayarak” soruşturma yaptığına işaret edildi.
ABD’nin, Ebu Akile’nin öldürülmesiyle ilgili olarak İsrail’i direkt suçlayıcı söz kullanmaması İsrail’e rahat nefes aldırırken, bu durum, Ebu Akile ailesi başta olmak üzere Filistin tarafında reaksiyonla karşılandı.
Ayrıca ABD Adalet Bakanlığı ve Federal Soruşturma Ofisi (FBI) da ABD vatandaşı Filistinli gazetecinin öldürülmesiyle ilgili soruşturma başlatmıştı.
Süreç sonunda olaya dahil olan İsrail askerlerinin soruşturulması için ABD’nin talepte bulunabileceği belirtilmişti.
Ancak İsrailli yetkililer, Ebu Akile’nin vefatında sorumluluğu bulunan İsrail askerlerinin soruşturulmasını kabul etmeyeceklerini ve bu mevzuda hiçbir tarafla işbirliği yapmayacaklarını açıkladı.
Filistinli gazetecinin yakınları başta olmak üzere birçok kesimde, memleketler arası medyanın, İsrail’in cürümlerini örtbas etmeye çalıştığı ve İsrail’in sahip olduğu dokunulmazlıkta büyük rol oynadığı yorumları yapıldı.
Bununla birlikte, The Washington Post ve The New York Times üzere birtakım büyük medya kurumlarının Ebu Akile’nin gerçekte nasıl öldürüldüğünü ve İsrail askerlerinin onu nasıl gaye aldığını gösteren soruşturma raporları da büyük ses getirdi.