Türkiye’de geçen yıl Temmuz sonunda başlayan ve yaklaşık iki hafta içinde 140,000 hektara yakın ormanın ziyan görmesine yol açan yangınların akabinde Marmaris’te başlayan ve söndürme çalışmaları üç gündür devam eden yangın bu sene için kâfi hazırlık yapılıp yapılmadığı sorusunu gündeme getirdi.
Bölge belediyeleri daha fazla havadan yangın söndürme aracına muhtaçlık duyulduğunu belirterek, sivil toplum gönüllüleriyle birlikte organize olma çalışmaları yürütüyorlar.
HAVADAN MÜDAHALEDE GEÇ KALINMIŞTI
Yoğun sıcakların görüldüğü ve meteoroloji kayıtlarına nazaran son 41 yılın ikinci en kurak yılının yaşandığı 2021 yılında Marmaris başta olmak üzere ülkenin birçok yerinde meydana gelen ve çok geniş alanlara yayılan yangınlara havadan müdahalede geç kalınması kamuoyunun ağır reaksiyonunu almıştı.
2003’TEN BU YANA EN KUVVETLİ YANGINLAR
Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) 2021 Yılı Yangın İstatistikleri Raporuna nazaran geçen yıl 2,793 orman yangınında 139,503 hektara yakın orman alanı ziyan gördü.
Avrupa Birliği’nin atmosfer müşahede kuruluşu CAMS, geçen yılki raporunda Türkiye’de meydana gelen yangınların kayıtların başladığı 2003’ten bu yana görülen en kuvvetli yangınlar olduğunu belirtmişti.
Geçen yıl yanan alanlara çok yakın pozisyona sahip olan Marmaris’in Hisarönü Mahallesi Bördübet mevkiinde Salı günü başlayan yangına ise ikinci günden itibaren helikopterler ve uçaklarla müdahale edildi.
Ancak yangın Perşembe saat 13.00 prestijiyle devam ediyordu. Birinci gün 200 hektar alanı kapladığı açıklanan yangında, Muğla Büyükşehir Belediyesi tarafından bugün öğlen saatlerinde yapılan açıklamaya nazaran 2,881 hektar alan ziyan gördü.
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci yaptığı açıklamaya nazaran çalışmalarda kullanılan 20 helikopter ve 14 uçağa bugün Kara Kuvvetleri Komutanlığından 7 helikopterin de katılmasıyla yangında kullanılan hava aracı sayısının 41’e ulaştı.
MUHALEFET SORGULUYOR
Ancak kimi muhalefet partileri iktidarın yangınlarla ilgili kâfi bütçe ayırmadığı yolunda değerlendirmelerde bulunuyorlar.
Yangınların sıkça yaşandığı yaz dönemine girilmesine rağmen Tarım ve Orman Bakanlığı ile bakanlığa bağlı OGM’nin kâfi tedbir almadığını söyleyen CHP Ankara Milletvekili Murat Buyruk, yangınla uğraş bütçesinin de her yıl “tırpanlandığını” belirtti.
İddialarını TBMM gündemine taşıyan Buyruk, Tarım ve Orman Bakanı Kirişci’nin yanıtlaması istemiyle yazılı soru önergesi sundu.
HAZIRLIKLAR NE DURUMDA?
Orman yangınlarıyla çaba için, OGM’nin Ocak ayında yayımlanan özel bütçe uygulama talimatına nazaran bu yıl %220 artışla 2.4 milyar lira kaynak ayrıldı.
Bu kaynağın 400 milyon lirası uçak ve helicopter alımına, 1 milyar lirası hava taşıtı kiralama sarfiyatlarına ayrıldı. Yangınla uğraş programları için geçen yıl 752 milyon lira kaynak ayrılmış, bu fiyat içinde hava taşıtı kiralamaya 400 milyon lira hisse verilmişti.
OGM’nin toplam bütçesi ise 2022’de yaklaşık %48 artışla 6.2 milyar lira oldu. Meclise yeni gönderilen ek bütçeden OGM’nin hisse alıp almayacağı ise bilinmiyor.
BEKLENEN HELİKOPTER VE UÇAK SAYILARI
Orman Genel Müdürlüğü tarafından Reuters’a yapılan açıklamada, “1 Haziran prestijiyle 30 helikopter ve 11 uçak, 1 Temmuz prestijiyle taahhüt edilen 55 helikopter ve 20 uçak yangınlara müdahale için vazife yerlerinde hazır bulunacak” denildi.
Geçen yılki yangınlar esnasında Türk Hava Kurumu söndürme uçaklarının çalışmıyor olması kamuoyunun reaksiyonuna yol açmış, yurtdışından denizden su alan söndürme uçakları kiralanmıştı.
“Orman yangınlarıyla alakalı tüm kurumlarla koordineli olarak çalışmalarımıza devam ediyoruz” diyen Marmaris belediye Lideri Mehmet Oktay, “Orman ile ilgili kısımda buradaki en büyük vazife yetki sorumluluk kısmı orman bakanlığında – onlarla da istişare temas halindeyiz… 1 Mayıs itibariyle bir helikopter bölgeye tahsis edildi. Bunun artırılmasını ilgili bakanlığımızdan talep ediyoruz” dedi ve hava araçları ile ilgili kesinlikle destek yapılması gerektiğini kaydetti.
Marmaris Belediyesi Meclis Üyesi Turizm Kurulu Lideri Ali Kırlı da, “Ne yazık ki bu hükümet her şeyi özelleştirdiği üzere güç ve orman yangınlarıyla çabayı de özelleştirdiği için bu mevzuda da sınıfta kalmıştır. Geçen yıl bölgemizdeki yangınlara müdahalede yangın uçak filosunun ve eğitimli çalışanın olmaması nedeniyle ormanlarımız yanmıştır” dedi.
Kırlı şunları söyledi:
“Bu yangınları işaret fişeği olarak görüp bu seneye daha hazırlıklı olabilirdik… Yangın dönemi yaklaşıyor lakin havada uçak yok, karada emekçi yok. Yangın söndürme uçağı ve helikopteri alımı yapılmalı, uçak filosu kurulmalıdır.”
Bodrum Belediye Lideri Ahmet Aras’ın yaptığı yazılı açıklamada, bilhassa bölgede gece görüş sistemine sahip olan uçak ve helikopterlerin konuşlandırılması gerektiği belirtilerek, gereksinim duyulan mevzular, “Orman Genel Müdürlüğü denetiminde yangın yollarının oluşturulmasına yönelik çalışmalar yapılması, tehlike arz eden orman alanlarında seyreltme çalışmalarının yapılması, Orman Genel Müdürlüğü ve Muğla Büyükşehir Belediyesi’ne ilişkin itfaiye teşkilatlarının güçlendirilmesi, işçi ve araç sayısının artırılması” olarak belirtildi.
Tarım ve Orman Bakanı Kirişci’nin bugün verdiği bilgiye nazaran gece görüşlü helikopterler 4 Temmuz’dan itibaren bakanlığın filosuna katılacak.