Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Lideri Şahap Kavcıoğlu, 20 milyar dolarlık reeskont kredi limitini 30 milyar dolara çıkardıklarını belirterek, “Onun için biz de bu limitin 10 milyar dolarını tüm özel ve kamu bölümündeki bankalara açtık, limitleri verdik. Size ve bize, hepimize düşen misyon bu kredinin amaçlı olarak en sağlıklı bir biçimde gerçek yerlere gerçek firmalara ulaşmasıdır” dedi.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Dal Meclisleri İstişare Toplantısı, TOBB İkiz Kuleler Konferans Salonu’nda düzenlendi. Toplantıya Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Lideri Şahap Kavcıoğlu ve TOBB Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu’nun yanı sıra TOBB bünyesinde faaliyet gösteren 65 dal meclisinin liderleri ve üyeleri katıldı.
TCMB Lideri Şahap Kavcıoğlu burada yaptığı konuşmasında, çevrimsel tesirlerden arındırıldığında Türkiye iktisadının 2004 yılından bu yana birinci kere ve üst üste iki çeyrek boyunca cari fazla verdiğini hatırlatarak, “Bir öteki deyişle, bu yeni istikrar, global güç ve emtia fiyatları olağanlaşma eğilimine girdiğinde ekonomimizin cari fazla verme kapasitesine ulaşmasına, kısa vadeli finansman gereksiniminin asgariye inmesine ve ihracata dayalı büyümeye işaret etmektedir. Bu durum, ülkemiz için yeni bir devrin başlangıcını oluşturmaktadır” dedi. Merkez Bankası olarak uyguladıkları siyasetlerle güç fiyat artışları tarafından gölgelenen ve datalarla tespit edilen durumu fırsat olarak nitelendiren Kavcıoğlu, bu durumun kalıcı olmasını sağlama konusunda kararlı olduklarını lisana getirdi.
|
“Türk Lirası ticari krediler 618 milyar lira artarken, bu artışın 154 milyar lirası ihracat ve yatırım kredilerindeki artıştan kaynaklanmıştır”
Merkez Bankası tarafından yapılan düzenlemelerin tesiri ile ihracatçılara üretimlerini artırmaya yönelik daha elverişli finansal şartların sağlandığını değerlendirdiklerini lisana getiren Kavcıoğlu, “Türk lirası cinsi ihracat ve yatırım kredileri, 2022 yılı başından itibaren süratli bir artış göstermiştir. Aralık 2021-Mayıs 2022 periyodunda Türk Lirası ticari krediler 618 milyar lira artarken, bu artışın 154 milyar lirası ihracat ve yatırım kredilerindeki artıştan kaynaklanmıştır” diye konuştu.
“Merkez Bankası olarak son devirde yatırım, istihdam, üretim ve ihracatı destekleme noktasında oynadığımız rol firmaların kullandıkları krediler ile çarpıcı bir formda ortaya çıkmaktadır”
Yatırım ve ihracat kredilerinin toplam ticari krediler içerisindeki hissesinin yüzde 28’e yaklaşarak son 20 yılın en yüksek düzeyine ulaştığının altını çizen Kavcıoğlu, “Merkez Bankası olarak son devirde yatırım, istihdam, üretim ve ihracatı destekleme noktasında oynadığımız rol firmaların kullandıkları krediler ile çarpıcı bir formda ortaya çıkmaktadır” dedi.
“KOBİ kredileri yılın birinci altı ayında 372,8 milyar lira ile 2021 yılının tıpkı devrindeki 27,3 milyar liranın hayli üzerindedir”
Geçtiğimiz yılın birinci altı ayında lira firma kredi net kullandırımının 75,6 milyardan 2022’nin tıpkı devrinde 11 katına çıkarak 820 milyar liraya yükseldiği bilgisini veren Kavcıoğlu, “Yabancı para dahil tüm kredilerin 2021-2022 birinci yarısındaki kullandırım büyüme oranı kur tesirinden arındırılmış olarak yüzde 500’e yakın halde gerçekleşmiştir. 2022 yılının birinci yarısında sağlanan krediler 2021 yılının tümünün neredeyse 3 katına ulaşmıştır. KOBİ kredileri ise yılın birinci altı ayında 372,8 milyar lira ile 2021 yılının birebir devrindeki 27,3 milyar liranın hayli üzerindedir” tabirlerini kullandı.
Bankacılık dalının likidite, sermaye yapısı ile kredi riski görünümündeki olumlu seyri artırdığını aktaran Kavcıoğlu, memleketler arası olarak takip edilen likidite karşılama oranlarının toplam ve yabancı para olarak yasal düzeylerin üzerinde olduğunu söyledi. Kavcıoğlu, Türk bankacılık dalının yılın birinci yarısında vadesi gelen sendikasyon kredilerini yüzde 100’ün üzerinde bir oranla yenilediğini tabir etti. Bankacılık kesiminin kar oluşturma kapasitesinin yüksek seyrettiğini tabir eden Kavcıoğlu, bölümün net periyot karının bu yılın birinci yarısında 169 milyar lira ile geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran 5 kat artarken, özkaynak karlılığının yüzde 30’a yükseldiğini söyledi.
“Size ve bize hepimize düşen misyon bu kredinin amaçlı olarak en sağlıklı bir formda yanlışsız yerlere gerçek firmalara ulaşmasıdır”
Merkez Bankası Başkanlığına atandıktan sonra 20 milyar dolarlık reeskont limitinin 30 milyar dolara çıkardıklarını anımsatan TCMB Lideri Kavcıoğlu, şöyle devam etti:
“Tabana yaygın bir formda kullanımını kıymet verdik. Bugün bu türlü avantajlı bir kredinin hala talep görmesi ve bu taleplerin de karşılanması noktasında elimizden gelen bütün çabası göstereceğimizi söz etmek istiyorum. Onun için biz de bu limitin 10 milyar dolarını tüm özel ve kamu dalındaki bankalara açtık, limitleri verdik. Size ve bize hepimize düşen vazife bu kredinin gayeli olarak en sağlıklı bir biçimde hakikat yerlere gerçek firmalara ulaşmasıdır. Bizim uğraşımız budur. Bunda da kısmen başarılı olduk. Daima birlikte maksadına uygun bir formda hedefine ulaşması için el birliği ile devam edeceğiz.”
2021’in birinci yedi ayında kıyasla bu yılın tıpkı devrinde reeskont kredisi kullanan firma sayısının 2 bin 363’ten 4 bin 812’ye yükseldiğini tabir eden Kavcıoğlu, kredi kullanım meblağının ise 11,04 milyar dolardan 11,95 milyar dolara yükseldiğini lisana getirdi.
“2022 yılı ocak ayı sonunda reeskont kredisi kullanımları içerisinde yüzde 6 olan KOBİ hissesi, 2022 yılı Temmuz ayı prestijiyle yüzde 20’lerin üzerine çıkmıştır”
Reeskont kredisi kullanımlarının tabana yayılmasına yönelik yapılan çalışmalar sonucunda 2022 yılı başında bu yana toplam kredi kullanımı içerisinde KOBİ’lerin hissesinin istikrarlı bir biçimde arttığını kaydeden Kavcıoğlu, “2022 yılı Ocak ayı sonunda reeskont kredisi kullanımları içerisinde yüzde 6 olan KOBİ hissesi, 2022 yılı Temmuz ayı prestijiyle yüzde 20’lerin üzerine çıkmıştır. Bu periyotta KOBİ reeskont kredisi kullanan firma sayısı bin 880’den 3 bin 439’a firmaya yükselmiştir” diye konuştu.
Kavcıoğlu, yaşanan enflasyonun temel belirleyicilerinin güçlü ve daima arz şoklarının, döviz kuru gelişmelerinin ve bunların tesiriyle bozulan fiyatlama davranışlarının olduğunu söyledi. Lider Kavcıoğlu, Merkez Bankası olarak para siyaseti kararlarında yatırım ve üretimin artmasını sağlayacak ve sürdürülebilir cari istikrar gayesini destekleyecek finansal şartların oluşumunu gözettiklerinin altını çizdi.
“Tüm dünyada yükselen hammadde ve güç fiyatlarıyla da karşı karşıya kaldık”
TOBB Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu ise burada yaptığı konuşmasında, Türkiye iktisadının yaşanan tüm zorluklara karşın son periyotta öbür ülkelere nazaran daha süratli büyüdüğünü hatırlatarak, “İhracat, üretim ve istihdamda, salgın öncesi düzeylerin üzerine çıktı. Öteki yandan, yurtiçinde enflasyon ve üretim maliyetlerindeki artışların yanı sıra, tüm dünyada yükselen hammadde ve güç fiyatlarıyla da karşı karşıya kaldık” dedi.
“Firmalarımızın uygun şartlarla finansmana erişiminin sağlanması, ülkemiz iktisadı için kritik önemdedir”
2022’nin geri kalanında dünyayı daha kasvetli ve daha meçhul bir ortamın beklediğini savunan Hisarcıklıoğlu, “Dolayısıyla, karşımıza çıkan bu güçlü periyotta firmalarımızın uygun şartlarla finansmana erişiminin sağlanması, ülkemiz iktisadı için kritik önemdedir” diye konuştu.
Hisarcıklıoğlu, son periyotta finansmana ulaşımın zorlaştığını ve her vilayet ve ilçedeki firmaların bu tarafta gelen şikayetlerinin arttığını söz ederek, “En büyük ezayı da en fazla gözetilmesi gereken küçük ve orta ölçekli işletmelerimiz yaşamaktadır. Kredi faizlerindeki yükselişin yanı sıra, kredi limitlerinin gerçek olarak daraltıldığı ve kullanımda düşünceler yaşandığı iletilmektedir” sözlerini kullandı.
Hisarcıklıoğlu, Merkez Bankası fonlama faizinin yüzde 14 ve mevduata verilen ortalama faizlerin yüzde 20 civarında olmasına rağmen kimi bankaların ticari kredilere yüzde 30 ile 50 ortasında faiz uyguladığının görüldüğüne dikkati çekti.
“Merkez Bankası reeskont kredisi kullandırımlarının azaldığına ait şikayetler de artmaktadır”
Sektörün öbür bir meselesinin kredi vadeleri olduğunu belirten Hisarcıklıoğlu, şunları söyledi:
“Yatırımlar için gerekli olan uzun vadeli ve sabit faizli kredi bulmak da giderek daha güç hale gelmektedir. Öte yandan, ihracatçılarımız için çok kıymetli bir imkan olan, Merkez Bankası reeskont kredisi kullandırımlarının azaldığına ait şikayetler de artmaktadır. Gerçek bölümün isteği, kredi piyasalarında istikrarın hakim olmasıdır. Çünkü ülkemizde yatırım yapan, ihracat ve istihdam sağlayan her firma, ulusal değerimizdir ve korunması gerekmektedir.”
Hisarcıklıoğlu, yaşanan yüksek enflasyon ve maliyet artışları nedeniyle yatırım ve işletme sermayesi için kredi gereksiniminin geçmiş periyotlara nazaran arttığını lisana getirerek, “İşletme sermayesi kredileri, bilhassa KOBİ’lerin faaliyetlerini sürdürebilmesi için kritik hale gelmiştir. Münasebetiyle, artan işletme sermayesi gereksinimi da dikkate alınarak, alınan önlemlerin yan tesirleri konusunda hassas olunması, bankacılık sisteminin de krediye erişimi kolaylaştırması gerekmektedir. Bankalarımızdan fonlama maliyetlerini de dikkate alarak, gerçek dalımıza uygun şartlarla kredi sağlamaları ve yapan hareket etmeleri beklenmektedir. Böylece gerçek bölümümüz, her türlü olumsuz şartları en az hasarla atlatarak; yatırıma, üretime, ihracata ve istihdama azami katkıyı yapmaya devam edecektir” tabirlerini kullandı.
Toplantı, Kavcıoğlu’nun ve Hisarcıklıoğlu’nun konuşmasının akabinde basına kapalı formda devam etti.
TIKLAYIN | TOBB Lideri, kredi problemini bir sefer daha lisana getirdi: Finansmana erişim zorlaştı, şikâyetler arttı