Niğde’nin Bor ilçesine bağlı Kemerhisar beldesindeki Tyana Antik Kenti’nde yürütülen hafriyat çalışmaları, kentin binlerce yıllık geçmişine ışık tutuyor.
Aksaray Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı ve Hafriyat Lideri Prof. Dr. Osman Doğanay, antik kentin şimdiye kadar yapılan kazılarla daha çok Helenistik, Roma ve bilhassa Bizans periyodu kültür varlığıyla anıldığını söyledi.
“Burada yaptığımız hafriyatlar sonucunda bilhassa Tunç Çağı’nın bir tahribatla sona erdiğini tespit ettik. Esasen bütün İç Anadolu Bölgesi’nde Tunç Çağı yani milattan evvel 1200’ler, yangınla yahut bir tahribatla sona eriyor. Burada birebirini bulduk. Tunç Çağı erken evresinin ikinci kısmına ilişkin idollere (Çok ilahlı dinlerde küçük boyutlu ilah ya da tanrıça heykelciği) ve ağırşarklara (Dokumacılıkta kullanılan yarım küre biçiminde pişmiş toprak, ağırlık) rastladık. Bunlar bilhassa kentin milattan evvel 5 bin yıl öncesine ışık tutan bilgiler. Hasebiyle buradaki hafriyatlar, Tyana Antik Kenti’nin 5 bin yıl öncesine ışık tutuyor. Gitgide bu alanı büyüteceğiz ve daha fazla kültür varlığı ortaya çıkaracağız.”
‘Jeolojik katmanlara 7-8 metre sonra ulaşacağız’
Kazılarda çıkarılan Erken Tunç Çağı’na ilişkin 5 idolün çok değerli olduğunu vurgulayan Doğanay, bu idollerin dokumacılıkta kullanılan ağırşarklarla Niğde Müzesi’nde sergilendiğini anlattı.
Doğanay, hafriyatta kıymetli kültür varlıkları bulduklarına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Niğde-Kapadokya lokasyonunda şimdiye kadar bilinmeyen idoller ve ağırşarkların burada bulunması çok değerli. Kültepe’de biliniyor lakin Niğde bölgesinde bunlar hiç çıkmamıştı. Yani bu sondaj çalışmasının en kıymetli bilgileri bunlar. Burada titiz çalışma devam ediyor. İki kazıyı eşitleyip daha derine ineceğiz ve eminim kentin kalkolitik, neolitik devirlerine kadar uzanacağız. Hasebiyle buradaki kazılarımız sonucunda kentin en az 10 bin yıl öncesine ilişkin bilgilerine ulaşacağız. Esasen bulduğumuz kabuklu bir deniz canlısı fosili nummulitler cinsi deniz canlısına ilişkin. Bu erken Tunç Çağı’nın ikinci evresine ilişkin katman içinde ele geçti. Bu da bize ipuçları veriyor, muhtemelen jeolojik katmanlara 7-8 metre sonra ulaşacağız.”