İstanbul Başsavcılığı, uyuşturucu satın aldığı gerekçesiyle gözaltına alındıktan sonra çıplak aramaya maruz bırakılan, darp edilen, tokatlanan Onur Yaser Can’ın intiharı ile ilgili olarak, 12 yıl sonra dava açtı. Daha evvel yargılanan iki polisi mahpusa mahkum eden mahkemenin hata duyurusuna karşın valiliğin müsaadesi vermemesi nedeniyle soruşturma başlatılamamıştı. Yönetim mahkemesinin bu kararı iptal etmesinin akabinde yürütülen soruşturmada, Can’ın gözaltına alınması sırasında vazife yapan, vefatının akabinde evrakları değiştiren dört polis ve bu mevzudaki dokümanları yok etmekle suçlanan uzman hakkında dava açıldı. Polisler, savunmalarında, evrakın zamanaşımına girdiğini sav etti. Kuşkulu bir polis ise Onur Yaser Can ve akabinde annesi Hatice Can’ın intihar ederek ömürlerini yitirmelerine, adalet çabası veren baba Mevlüt Can’ın, yargılamaları göremeyerek, olaydan 9 yıl sonra vefat etmesine karşılık, imtihanlara giremediği için asıl kendisinin mağdur olduğunu savundu. Aileden geriye kalan tek isim olan ve adalet çabasını yürütmeye devam eden Ezgi Sevgi Can, “Açılan dava, eksik bir iddianameyle de olsa, abimin annemin ve babamın ruhlarına serpilen birkaç damla su, biraz güneş ışığıdır. Ailenin geriye kalan bireyi olarak ben annem, babam ve ağabeyimden bana miras kalan direniş ve sevginin gücüyle, onların hoş ruhu için, devlet ve polis şiddetinin aldığı bütün hoş canların ruhları için, bu çabayı sürdürüyorum ve sonuna kadar sürdüreceğim” dedi,
Her şey, annesinin “mavişim” diye sevdiği oğlu Onur Yaser Can’ın yaşama veda etmesi ile başladı. Onur Yaser, anne ve babası aşkla evlendiklerinden olacak, bebekliğinden itibaren gülümseyen bir çocuktu.
1982’de doğdu, 4 yaşına kadar Ankara’daydı. Sonra yazgısının de benzediği Bağdat. Birleşmiş Milletler’in okulunda, onlarca farklı çocuğun ortasında okudu. 1987’de kız kardeşi de geldi dünyaya. İki yıl sonra aile döndü Türkiye’ye. Anadolu Lisesi’ni kazandı. Bitirip girdiği birinci imtihanda, dereceye de girdi. ODTÜ Mimarlık, birinci tercihiydi. Daha yeni kayıt yaptırmıştı ki, Belçika Hoş Sanatlar Fakültesi’nden burs geldi. Sonra yine Ankara. Fazla durmadı, aklı daima farklı dünyalarda. Değişim programı ile gittiği İtalya’da mimariyle büyülendi. ODTÜ’yü bitirdiğinde, 3 lisan biliyordu, 3 kıtayı keşfetmişti.
Ailesinin ısrarına karşın amcasının yaşadığı ABD’ye gitmedi, İstanbul’daydı mavi gözleri. Basitçe iş buldu. Her şey istediği ve planladığı üzere gidiyordu. Bir gençlik gecesinin nelere yol açabileceğini ise o tarihlerde bilmiyordu.
2 Haziran 2010’da, narkotik polisi, Onur Yaser Can’ı gözaltına aldı. Yasaya nazaran esrar kullanmak hata değildi ancak ne yapsa, yalnızca kullanmak gayeli aldığını anlatamadı.
“Kader kurbanı” ilan edilen torbacılar, onların ağababaları, onları himaye eden politikler, onların yatlarının bekletildiği limanların yöneticileri hayatlarını ferahlık içinde sürdürüp giderken, nezarethanede Onur Yaser vardı.
İlk sözü alınırken sorguya avukat çağrılmadı, ailesi de aranmadı.
Çırılçıplak soyuldu, dövüldü. Polise yalvaran gençlerin sesleri dinletildi Onur Yaser’e. Muhbirlik yapması isteniyordu. Onur Yaser, anlamıyordu.
Anlamadıkça, ailesinin dokunmaya kıyamadığı yüzü tokatlandı. Kurtulduğunu sandığı anda, “yeniden görüşeceğiz” denildi, dehşet kalbini kapladı.
Yeniden emniyete çağrıldı
Doktor muayenesinden evvel tabir tutanakları imzalatılmadı, muayene sırasında polis de girdi odaya. Muayene bitince okumasına müsaade verilmeden tutanaklar imzalatıldı.
Serbest bırakıldıktan yalnızca bir gün sonra tekrar emniyete çağrıldı. Kaygıyla gittiği emniyetten çıktıktan sonra da takipteydi.
İfadeleri alabilmek için bir avukata başvurdu. Fakat sözleri avukatı da alamadı. Emniyetten, imzası eksik olduğu gerekçesiyle tekrar çağrıldı.
Yeniden söze gitmesi gereken günün akşamında, 23 Haziran 2010’da, oturduğu apartmanın 3. katından kendini boşluğa baktı.
Daha birkaç saat evvel, hiçbir vakit düşünceli olmayan o sesiyle, büyük düşüncelerin içinde Ankara’yı aramıştı. İstanbul’a çağırmıştı annesi ile babasını. Anne ve babası, oğullarının cenazesini almak için gece 03.00’te İstanbul’daydı.
“Çırılçıplak soyuldum, tokatlandım”
Yemiyordu, içmiyordu günlerdir, tedirgindi, yarım kalmış son notunda da “Yakalandıktan sonra çırılçıplak soyuldum. Duvara yaslanmamı söylediler. Öksürtüldüm, bir müddet çömeltilerek bekletildim. Bu süreçte ağlayan, polislere yalvaran bir kişinin sesi dinletildi, tokatlandım, kelamlı olarak aşağılandım. Polislerden biri beni telefonla emniyete çağırdı ve evvelki sözümden farklı bir tabir imzalattılar. Muhbirlik yapmam söylendi” diyerek, o korkusunu anlatmıştı.
Dosya kapatıldı
11 ayda, belgeyi 3 farklı savcı aldı. Azap savları araştırılırken, yalnızca emniyetin giriş çıkış kayıtlarına bakıldı. Azap savı takipsizlikle kapatıldı.
Onur Yaser Can’ın tabirlerinin emniyette değiştirildiği ise netti, buna karşın tutanağı neden imzaladığı da araştırılmadı, azap ihtimali akla bile getirilmedi.
İki polise güya değiştirdikleri bir değersiz belgeymiş üzere, “evrakta sahtecilikten” dava açıldı. Polis tabirlerine nazaran ise “Yaser çırılçıplak soyulmuş lakin nazik davranılmıştı”.
İki polis, indirimli cezalar ve bir gün aylıktan kesinti cezasıyla kurtardı. Yargıtay kararı bozdu, 8 yıldır sürüyor davaları.
Annesi de dayanamadı
Onur Can’ın annesi Hatice Can da yapılanlara dayanamadı.
2 Mart 2014’te kahvaltıyı hazırladı. Gazeteleri inceledi, isteksiz. Birkaç dakika sonra eşi banyoya girmiş, kızı içerideki odadayken o da kendini boşluğa bıraktı ve hayatını kaybetti.
Geriye gazetelerde yayımlanmış o notu kaldı:
“Ey oğul, maviş oğul… İnanıyoruz ki insanlığın ‘onur’u kazanacak.”
Dokuz yıl dayanabildi
Baba Mevlüt Can ve kızı, artık iki cinayetin hesabını sormak zorundalardı. Bütün mahkeme kapılarında beklediler, bütün savcı odalarının önünde, bütün kurumlara yazılar gönderdiler, bütün insanlara anlattılar olanı biteni. Mevlüt Can, bu acılara 9 yıl dayanabildi. 9 yıl boyunca, yargının yapması gerekenleri yapmış, oğlunun nasıl vefata sürüklendiğini, azap gördüğünü, evrakların nasıl değiştirildiğini tek tek açığa çıkartmıştı.
İndirimli ceza
İki polis, bir aile yok olduktan ve 9 yıl süren yargılamadan sonra indirimli biçimde ceza almış, 6 yıl 5 ay mahpusa mahkûm edilmişti. Mahkeme, bu kararla birlikte, azap evraklarını değiştiren 5 kişi ile ilgili hata duyurusunda da bulunmuştu.
Valilik müsaade vermedi
Ancak valilik, mahkemenin kabahat duyurusuna karşın iki sefer soruşturma müsaadesi talebini geri çevirdi. Sonunda, Avukat Ümit Erdem’in kararlara yönelik itirazı üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi tarafından 11 yıl sonra soruşturmaya müsaade verildi.
Evrak değişmiş ancak azap yapılmamış
Ancak kabahat duyurusu da eksikti. Çünkü mahkeme, azap yapıldığını gizlemek için evrakın değiştirildiğini kabul ediyordu fakat azaptan kabahat duyurusunda bulunmuyordu. Kabahat duyurusunda şöyle deniliyordu:
“Resmi Belgeyi Bozma, Yok Etme yahut Gizleme, Kamu Görevlisinin Resmi Dokümanda Sahteciliği hatasından sanıklar Salih BAHAR, Soner GÜNDOĞDU hakkında yapılan duruşma sonucu karar gereğince; olay tarihinde İstanbul Emniyet Müdürlüğü Narkotik Cürümlerle Gayret Şube Müdürlüğünde misyon yapan ve geçersiz resmi doküman düzenlemek ile resmi evrakların yok edilmesinde kusur ve kasıtları bulunan kamu vazifelilerinin tespiti ile haklarında yasal gereğinin yapılması için İstanbul C. Başsavcılığına kabahat duyurusunda bulunulmasına, uzman olarak misyon yapan Zafer Kökdemir hakkında geçersiz resmi evrak düzenlemek ve resmi belgeyi yok etmek kabahatinden ötürü İstanbul C. Başsavcılığına cürüm duyurusunda bulunulmasına karar verildiği…”
12 yıl sonra dava
İşkence kısmı eksikti lakin yönetim mahkemesinin kararı sonucunda, İstanbul Başsavcılığı, Onur Yaser Can’ın gözaltına alınışından 12 yıl sonra dava açtı.
İddianamede, şüphelilerin tabirlerine yer verildi. Sözler de durumun vehametini ortaya koyuyor.
12 yıl sonra hatırladı
Şüphelilerden Hakan Aydın, 2010’da Narkotik Şube’de komiser olarak misyon yapıyordu. Yaşananlardan sonra verdiği birinci sözde Onur Yaser Can’ın yönlendirdiği grup tarafından yakalandığını, kendisiyle hiç karşılaşmadığını söylüyordu. 12 yıl sonra apansız tabir değiştirerek, şunları söyledi:
“Onur Yaser Can, uyuşturucu satıcılarından uyuşturucu alırken yakalanan bireylerden biriydi.
Narkotik Cürümlerle Uğraş Şube Müdürlüğüne getirilmiştir. Şahsın yakalanması esnasında ve şubeye getirilmesinde vazife aldım. Daha sonra yürütülen tahkikatı işçim yürüttü. Şahısın süreçleri sırasında ben bir üst katta teknik takip ve dinleme odaşında asli misyonum olan dinleme işini takip ediyordum… Sonradan, soruşturmanın devam ettiği sırada Onur Yaser Can’ın intihar ettiğini öğrendik. Tekrar tabir imzalatılmasından bilgim yoktur. Şube Müdürlüğümüze bilgisayarların imajı alınmaya gelindiğinde bu durumu öğrendim. Hasebiyle şahısın sav ettiği hiçbir olayla ilgim yoktur.”
Meslekten ihraç edilen ve FETÖ suçlamalarından yargılanan Aydın, sözünde, daha evvel Can’ın vefatıyla ilgili soruşturma geçirdiğini ve aklandığını söyledi. 12 yıl evvelki tabirini ise Can’ın ailesinin ortaya koyduğu deliller nedeniyle değiştirmek zorunda kalarak, “Şahsın birinci basamakta yakalanması ve şube müdürlüğüne getirilmesi dışında şahısla rastgele bir ilgim olmamıştır” dedi.
Bir aile yok oldu fakat polis mağdur olmuş
2010’da Narkotik Şube’de vazifeli polis memuru Onur Ülker ise tabirinde yok olan Can ailesinin değil kendisinin mağdur olduğunu sav etti. Ülker, şunları söyledi:
“Bahse mevzu olaydaki fiziki takip tutanağı ve üst araması tutanağındaki imzalar bana aittir. Ben üst aramasından ele geçirilen gereçleri tutanağa yazmıştım. Kimi evrakların daha sonradan tekrârdan imzalatılması ile alakalı bir bilgim ve alakam yoktur. Bu hususu daha sonradan olay nedeniyle öğrenmiştim. Yaklaşık 12 yıldır bu olayla alakalı hakkımda açılan isimli ve idari soruşturmalar sonucunda her seferinde suçsuzluğum verilen kararlar ile ispatlanmıştır. Bahse husus olayın üzerinden yaklaşık 12 yıl geçtiği için vakit aşımı müddetinin göz önünde bulundurularak, haksız ve hukuksuz yere hakkımda açılan soruşturmaların artık son bulmasını talep ediyorum. Zira hakkımda açılan soruşturmalar mesleksel olarak yükselmem için açılan imtihanlara girememe, bu sebeple hak kaybına uğramama sebep olmaktadır.”
“Maktul” itirafı
İddianamede, Onur Yaser Can için “maktul” sözünün kullanılması da dikkati çekti. Can, intihar etmiş olmasına karşın, intiharın yanı sıra “öldürüldüğü” manasına gelen bu tabire de yer verildi.
Şüpheli polislerden Yunus Başay da maktul sözünü kullanarak, “Bahse mevzu olayın yaşandığı yıl İstanbul Emniyet Müdürlüğü Narkotik Şube Müdürlüğünde görevliydim, Maktule ilişkin tabir tutanağının tarıh ve saatlerinin yanlış yazıldığını Takım şefimiz Soner Gündoğdu fark ederek, polis memuru Salih Bahar’dan düzeltilmesini istedi. İkinci sefer geldiğinde ben şubede değildim lakin tarih ve saati düzeltilen tutanağı Salih Bahar’ın maktule imzalattığını öğrenmiştim” dedi.
Sadece üst araması
Muhammed Ongun da sözünde “Ben ilgili ünite amirinin talimatı ile ismi geçen şahsın yalnızca üst aramasını yaptım. Yakalama sırasında, öbür süreçlerinde bulunmadım. Tarafıma isnat edilen misyonu berbata kullanma hatasının Türk Ceza Kanunundaki ceza alt üst hududu dikkate alındığında 12 yıllık uzatılmış dava vakit aşımı müddeti de dolmuştur” dedi.
En değerli kanıt imha edilmiş
Şüphelilerden uzman Zafer Kökdemir de sözünde, soruşturmadaki en değerli kanıt olan CD’yi imha ettiğini, bir örneğini ise şahsen kuşkulu polislere verdiğini itiraf etti lakin bunları suçsuzluğunun ispatı olarak anlattı. Kökdemir, şunları söyledi:
“2007-2012 yılları ortasında uzmanlık yaptım, tıpkı vakitte da İstanbul Adliyesinde zabıt katipliği yapıyordum. 2010 yılında Fatih Adliyesi Memur Hataları Ofisinden Cumhuriyet Savcısı Halil ÇALIK ve Gönül TEL ile birlikte İstanbul Emniyet Müdürlüğü Narkotik Kabahatlerle Şube Müdürlüğüne gittik. Bilgisayarlarda soruşturmaya mevzu olan Onur Yaser CAN ile ilgili bilgilerin araştırılması talimatını verdi. Tarafımca yapılan teknik incelemede ilgili dokümanlar bulundu, evraklar çıktı alınmak üzere CD’ye kopyalanarak adliyeye götürüldü, CD’nin bir kopyası tutanak karşılığı Yurt İçi Uyuşturucu Şebekeleri İle Çaba Ofis Amirliğine bırakıldı…. CD’nin içeriği ile ilgili gerekli raporumu tanzim ederek ilgili savcılığa sundum.
Cumhuriyet Savcısı Halil ÇALIK raporumu inceledi, kâfi olduğunu söyledi. CD’nin kendisine gerekli olmadığını, raporun kâfi olduğunu, CD’yi imha edebileceğimi söyledi. Benden yaklaşık 7 yıl sonra kaybolan rapor ekini istediler. Ben de raporun bende olmadığını ilgili savcılığa sunduğumu söyledim. Bu sefer CD’yi istediler. Lakin CD hiçbir vakit raporun bir eki olmamıştır. Eksper olarak beni görevlendiren Cumhuriyet Savcısı Halil ÇALIK tarafından da CD istenmemiştir. Yıllar sonra mahkemenin benden CD istemesi hayatın doğal akışına terstir.”
Tarih ve saatler değiştirildi
Savcılık, iddianamede, kuşkulu polislerin Onur Yaser Can’ın gözaltına alınması ve salıverilmesi ile ilgili tarih ve saatleri değiştirdiğinin saptandığını şu cümlelerle anlattı:
“Dosyada 03/06/2010 tarihinde saat 15.07 sularında değişiklik yapıldığı, hastaneye giriş isimli evrakta 03/06/2010 tarihinde saat 14,15 sularında değişiklik yapıldığı, olay yakalama isimli evrakta 03/06/2010 tarihinde saat 14.15 sularında değişiklik yapıldığı, salıverme isimli evrakta 03/06/2010 tarihinde saat 14.23 sularında değişiklik yapıldığı, kuşkulu tabir verme isimli tutanağın 03/06/2010 tarihinde saat 15,13 sularında değiştirildiği, Savcı görüşme isimli evrakta 03/06/2010 tarihinde saat 14,18 sularında değişiklik yapıldığı, Onur Yaser Can tabir isimli belgede 03/06/2010 tarihinde saat 15.48 sularında değişiklik yapıldığının tespit edildiği, polis memurları tarafından 03/06/2010 tarihinde saat 01.00 sularında salıverildiğine dair tutanak tutulduğu halde imaj dökümünde farklı tarihlerin bulunduğu, Onur Yaser Can söz tutanağının birebir gün ancak salıverildikten sonra 15.48 saatinde oluşturulduğu, salıverme tutanağının ise tıpkı tarih 14.23 sularında oluşturulduğunun tespit edildiği…”
Savcılık, eksper Kökdemir’in de imaj kayıtlarını yok ederek tıpkı hatası işlediğinin tespit edildiğini belirtti.
Ortak savunmaya rağmen
Şüpheli polislerin tamamının ortak biçimde, “12 yıllık zamanaşımı doldu, biz zati aklandık” savunmasını yapmalarına karşın, savcılık, beş sanığın, “Kamu Görevlisinin Resmi Evrakta Sahteciliği, Resmi Belgeyi Bozma, Yok Etme yahut Gizleme” cürümlerinden yargılanmalarına karar verdi.
12 yıl sonra, daha evvel haklarında dava açılan ve ceza alan iki polisin yanı sıra kelam konusu beş isim de yargı önüne çıkacak.
İşkence savı hala soruşturulmadı
Buna karşılık Can’ın hayatına son vermesinin asıl nedeni olan çıplak arama, darp, dayak tezleri konusunda hala soruşturma yürütülmedi. Can ailesinin geriye kalan tek ferdi olan Ezgi Sevgi Can, hata duyurularında bu tezin soruşturulması taleplerini yineledi.
|
Ezgi Sevgi Can: Bu çabayı sonuna kadar sürdüreceğim Davada gelinen kademede, abim Onur Yaser’i vefata sürükleyen azapçı polisler ve amirleri aslında birinci kere yargı önüne çıkacaklar. Bu manada, hazırlanan savcılık iddianamesi doğrultusunda açılacak yeni dava süreci, yeniden yalnızca evrakta sahtecilik hatasını içerse ve eksik olsa dahi, ailemin adalet gayretinde çok kıymetli bir gelişme. Ağabeyim 28 yaşında başarılı genç bi mimar olarak hayatına devam ederken; başta amirleri eski komiser Hakan Aydın olmak üzere bir avuç azapçı narkotik polisinin cinsel atak niteliği taşıyan ve son derece onur kırıcı keyfi çıplak arama azabı ve akabinde evraklarında yapılan sahtecilik sonucu intihara sürüklenmiş, akabinde evladını bu biçimde yitirmeye dayanamayan annem kendi canına kıymış, onun akabinde da babam sıhhatinin bozulması sonucu erken yaşta ortamızdan ayrılmıştır. Ailenin geriye kalan bireyi olarak ben annem, babam ve ağabeyimden bana miras kalan direniş ve sevginin gücüyle, onların hoş ruhu için, devlet ve polis şiddetinin aldığı bütün hoş canların ruhları için, bu çabayı sürdürüyorum ve sonuna kadar sürdüreceğim. Devlet ve polis şiddetinin bu kadar pervasızlaştığı ve üstüne cezasızlıkla ödüllendirildiği, adaletin kırıntısına bile muhtaç bırakıldığımız 2022 Türkiye’sinde, Onur Yaser Can davasının geldiği bu basamak, cezasızlığa ve azaba karşı verilen uğraşta ufacık da olsa bir kazanımdır. Açılan dava, eksik bir iddianameyle de olsa, abimin annemin ve babamın ruhlarına serpilen birkaç damla su, biraz güneş ışığıdır. Umarım, 24. Ağır Ceza Mahkemesi, bu davanın kolay bir evrakta sahtecilik davası olmadığını ve bir ailenin yok olmasına sebep olan bir azap davası olduğunu idrak eder, davayı genişletir ve adalet için emsal bir karar alır. 30 Eylül’de, Can ailesinin uğraşı icin, azaba ve cezasızlığa karşı gayrete takviye için Çağlayan Adliyesine, davayı takibe çağırıyorum.
|